آندوسکوپی معمولاً جهت تشخیص و درمان بیماری‌های گوارشی و بررسی بیماری‌های مزمن دستگاه گوارشی توصیه می‌شود و توسط یک پزشک متخصص صورت می‌گیرد. در این روش یک لوله که در قسمت ابتدای آن سیستم نوری و یک میکروسکوپ کوچک قرار دارد از طریق دهان یا بینی وارد معده می‌شود، در طی عبور این لوله از دستگاه گوارش پزشک می‌تواند مناطق مری، دوازدهه و معده را مورد مشاهده و بررسی قرار دهد، در صورت نیاز نمونه‌هایی تهیه نماید یا اینکه درمان‌های مورد نیاز را اجراء نماید.
در ادامه به بررسی دقیق انجام اندوسکوپی و مراحل قبل و بعد از آن خواهیم پرداخت.
علل انجام آندوسکوپی
برخی از علائم جسمانی که ممکن است در پی آن پزشک برای شما آندوسکوپی را تجویز نماید عبارتند از:
- احساس درد در ناحیه بالای شکم که هیچ دلیل پزشکی برای آن یافت نشود به خصوص در افرادی که بالای 50 سال سن دارند.
- حالت تهوع و استفراغ مداوم
- کم خونی که علت مشخصی نداشته باشد
- وجود خون در استفراغ یا مدفوع
- مشکل در بلع
- نتایج مشکوک از آزمایش‌های دیگر
- رفلاکس معده که با دارو بهبود نیافته است
- بیماری مری بارت یا هرگونه توموری در دستگاه گوارش
- گیر کردن یک جسم خارجی در مری
چه روش‌های درمانی به کمک اندوسکوپی انجام می‌شود؟
- ابلیشن در درمان اختلالات مری در هنگام ابتلا به مری بارت
- اتساع و استنت گذاری
- رزکسیون آندوسکوپی مخاط
- تشریح مخاطی
- بستن فیستول
- برداشتن پولیپ‌های بزرگ
ملاحظات قبل از آندوسکوپی
- 4 تا 8 ساعت پیش از انجام آندوسکوپی از خوردن و آشامیدن هرگونه مواد غذایی پرهیز نمائید.
- در صورت مصرف دارو، ساعت مصرف آن را با مشورت پزشک کمی تغییر دهید.
- مصرف آسپرین، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، مکمل‌های غذایی یا ویتامین‌ها را از یک هفته پیش از انجام آندوسکوپی متوقف نمائید.
- در صورت بیماری دیابت یا هرگونه بیماری خاصی که باید در ساعت مقرر داروی آن را مصرف نمائید ابتدا با پزشک خود مصرف نمائید.
- یک هفته پیش از انجام آندوسکوپی دستورالعمل‌های پیش از انجام آندوسکوپی را از مرکز درمانی یا پزشک خود دریافت نمائید و به درستی آن‌ها را اجرا کنید.
- پیش از انجام آندوسکوپی احتیاجی به انجام آزمایش خاصی نیست اما اگر احتمال بارداری در شما وجود دارد بهتر است یک تست بارداری انجام دهید.
فرآیند انجام آندوسکوپی
پیش از انجام آندوسکوپی یک آنژیوکت به شما وصل می‌شود تا در حین آندوسکوپی داروها و مواد مورد نیاز به شما تزریق شود. پس از دراز کشیدن روی تخت از شما درخواست می‌شود که به پهلوی چپ دراز بکشید، یک محافظ دهانی جهت جلوگیری از آسیب به دندان‌ها در دهان شما قرار داده می‌شود.
در برخی موارد بنا به شرایط خاص بیمار، پرشک از داروهای آرام‌بخش استفاده می‌کند. سپس گاستروسکوپ که لوله‌ای به ضخامت انگشت دست می‌باشد از طریق مری به معده و دوازدهه هدایت می‌شود، تصاویری که از طریق دوربین تهیه می‌شود روی مانیتور برای پزشک نمایش داده می‌شود تا بتواند دستگاه گوارش را تحت بررسی قرار دهد.
در حین این فرآیند ممکن است مداخلات درمانی مانند برداشتن جسم خارجی، بیوپسی، گشاد کردن بخشی از مری یا سایر روش‌های درمانی و تشخیصی انجام شود. کل این فرآیند حدود 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشد و بیمار هیچ گونه دردی را حس نخواهد کرد. پس از پایان کار لوله خارج می‌شود و بیمار پس از اینکه حال عمومی خوبی داشت می‌تواند به منزل مراجعه نماید.
پیش از انجام آندوسکوپی یک آنژیوکت به شما وصل می‌شود تا در حین آندوسکوپی داروها و مواد مورد نیاز به شما تزریق شود.
پس از دراز کشیدن روی تخت از شما درخواست می‌شود که به پهلوی چپ دراز بکشید، یک محافظ دهانی جهت جلوگیری از آسیب به دندان‌ها در دهان شما قرار داده می‌شود.
در برخی موارد بنا به شرایط خاص بیمار، پرشک از داروهای آرام‌بخش استفاده می‌کند. سپس گاستروسکوپ که لوله‌ای به ضخامت انگشت دست می‌باشد از طریق مری به معده و دوازدهه هدایت می‌شود.
تصاویری که از طریق دوربین تهیه می‌شود روی مانیتور برای پزشک نمایش داده می‌شود تا بتواند دستگاه گوارش را تحت بررسی قرار دهد.
در حین این فرآیند ممکن است مداخلات درمانی مانند برداشتن جسم خارجی، بیوپسی، گشاد کردن بخشی از مری یا سایر روش‌های درمانی و تشخیصی انجام شود. کل این فرآیند حدود 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشد و بیمار هیچ گونه دردی را حس نخواهد کرد.
پس از پایان کار لوله خارج می‌شود و بیمار پس از اینکه حال عمومی خوبی داشت می‌تواند به منزل مراجعه نماید.
دوره بهبودی و نقاهت پس از آندوسکوپی
پس از انجام آندوسکوپی اگر از داروهای آرام بخش برای شما استفاده شده باشد، بهتر است که یک همراه شما را به منزل برساند و به مدت یک روز استراحت نمائید تا هوشیاری خود را به طور کامل به دست آورید. مقداری نفخ و درد در ناحیه گلو پس از آندوسکوپی ممکن است برای شما پیش بیاید که همگی قابل تحمل می‌باشد اما اگر مشکلی غیرعادی داشتید با پزشک خود تماس بگیرید.
مقالات دیگر: بیماری زخم معده
عوارض جانبی نادر پس از آندوسکوپی
- آندوسکوپی یک روش ایمن می‌باشد که عوارض جانبی اندکی دارد اما در مواردی ممکن است آسپیراسیون محتوای معده به ریه اتفاق بیفتد (یکی از دلایلی که بیماران از 8 ساعت پیش از انجام آندوسکوپی نباید چیزی میل کنند).
- واکنش نسبت به داروهای آرام بخش (در صورت وجود هرگونه آلرژی به پزشک خود اطلاع دهید)
- خونریزی از محل بیوپسی: اگر خونریزی از محل بیوپسی اتفاق بیفتد معمولاً به صورت خود به خود بهبود می‌یابد اما در صورت وجود خونریزی شدید باید به اورژانس مراجعه نمائید.
- در موارد بسیار نادر ممکن است پارگی در قسمتی از دستگاه گوارش روی دهد که در صورت بروز این حادثه جراحی‌های اورژانسی مورد نیاز خواهد بود.
تمام مواردی که ذکر کردیم عوارض هستند که به ندرت ممکن است روی دهد اما به هر حال لازم است که برای انجام آندوسکوپی پزشکی را انتخاب نمائید که از تبحر و تجربه کافی برخوردار باشد تا تمام مراحل آندوسکوپی بدون ایجاد مشکلی انجام شود.
۰ دیدگاه