دیورتیکول‌ها برآمدگی‌های کوچک کیسه مانند و برجسته‌ای هستند که روی دیواره داخلی روده (سلول‌های اپیتلیال) تشکیل می‌شود، این کیسه‌ها از لایه عضلانی نرمال کولون و در محلی که ماهیچه‌ها ضعیف هستند بیرون می‌آیند و در مکان‌هایی که رگ‌ها از عضلات عبور می‌کنند رشد می‌کنند. دیورتیکولیت‌ها هنگامی به وجود می‌آیند که این کیسه‌ها دچار التهاب شوند یا اینکه حالت عفونی پیدا کنند. این کیسه‌ها غالباً در روده بزرگ قرار دارند.
علل دیورتیکولیت
زمانی که کیسه‌ها دچار التهاب می‌شوند باعث ایجاد یک پارگی کوچک در پوشش روده می‌شوند که منجر به ایجاد عفونت در محل پارگی خواهد شد، شرایطی که بر اثر این اختلال ایجاد می‌شود را بیماری دیورتیکولیت می‌گویند اما همان‌طور که گفته شد علت اصلی آن مشخص نمی‌باشد.
این بیماری در بیش از نیمی از افراد بالای 60 سال ممکن است اتفاق بیفتد، در واقع در سنین زیر 40 سال معمولاً به وجود نمی‌آید اما در سنین بالای 60 سالگی به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد، حدود 30 درصد افراد بالای 60 سال به این عارضه ممکن است مبتلا شوند.
با این حال پزشکان نمی‌توانند علت قطعی برای به وجود آمدن آن بیان کنند اما به نظر می‌رسد که رژیم غذایی کم فیبر که قسمت عمده آن شامل غذاهای فرآوری شده می‌باشد از دلایل اصلی به وجود آمدن این کیسه‌ها می‌باشند، غذاهای کم فیبر منجر به ایجاد مدفوع سفت و یبوست می‌شود و فشاری که در روده یا روده بزرگ ایجاد می‌شود منجر به افزایش احتمال ایجاد دیورتیکولیت می‌شود.
فیبر در غذاهایی مانند سبوس، غلات کامل، میوه‌ها، مغزها، حبوبات و سبزیحات یافت می‌شود اما در غذاهای حیوانی وجود ندارد. فیبر باعث می‌شود مدفوع راحت‌تر دفع شود و به روده فشار کمتری وارد شود و احتمال یبوست را بسیار کاهش می‌دهد.
علائم دیورتیکولیت
افراد مبتلا به این بیماری اغلب هیچ علامتی ندارند اما گاهی اوقات در بعضی از افراد ممکن است نفخ و احساس گرفتگی در زیر شکم وجود داشته باشد و به ندرت ممکن افراد بیمار متوجه وجود خون روی مدفوع یا روی دستمال توالت خود شوند.
اما در موارد شدید علائم اغلب به صورت ناگهانی شروع می‌شود و طی چند روز به مرور بدتر می‌شود که برخی از علائم شایع آن عبارتند از:
- احساس درد در سمت چپ و پایین شکم
- نفخ یا گاز معده
- تب و لرز
- حالت تهوع و استفراغ
- بی اشتهایی و نخوردن غذا
روش‌های تشخیص
پس از معاینات فیزیکی اولیه ممکن است برای شما آزمایش خون جهت بررسی عفونت درخواست شود. دیگر آزمایشات تکمیلی شامل موارد زیر می‌باشد:
- سی‌تی اسکن
- سونوگرافی از شکم
- رادیوگرافی از شکم
عوارض بیماری دیورتیکولیت
عوارض جدی که ممکن است بر اثر این بیماری ایجاد شود:
- پیوندهای غیرطبیعی بین قسمت‌هایی از روده و بدن (تشکیل فیستول)
- ایجاد پارگی در روده بزرگ (سوراخ شدن روده)
- باریک شدن ناحیه‌ای در روده بزرگ (استریکچر)
- تشکیل آبسه‌های عفونی
- خونریزی از دیورتیکول‌ها
درمان
درمان دیورتیکولیت با توجه به شدت علائمی که ایجاد کرده است صورت می‌گیرد. در اکثر موارد با درمان‌های ساده و در منزل بیمار می‌تواند سلامتی خود را به دست بیاورد اما گاهی اوقات نیاز به بستری شدن به صورت اورژانسی در بیمارستان وجود دارد.
در صورت وجود درد راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:
- در تخت خود استراحت نمایید و یک کیسه آب گرم روی شکم خود قرار دهید.
- داروهای مسکن را تحت نظر پزشک مصرف نمایید.
- یک تا دو روز فقط مایعات رقیق مصرف نمایید و سپس به تدریج شروع به مصرف مایعات غلیظ و غذاهای آبکی نمایید و تا زمانی که سلامتی کامل خود را به دست بیاورید از مصرف غذاهای پرحجم و دیر هضم خودداری نمایید.
- ممکن است جهت درمان عفونت برای شما آنتی بیوتیک تجویز شود که جهت تاثیر بهتر باید آن‌ها را به موقع مصرف نمایید.
- پس از بهبودی میزان فیبر در رژیم غذایی خود را افزایش دهید تا از عود بیماری جلوگیری شود. اگر دچار نفخ یا گاز معده هستید میزان فیبر باید تحت نظارت متخصص تغذیه باشد.
- با ابتلاء به این بیماری تا همیشه این اختلال در بدن شما باقی خواهد ماند و ممکن است گاهی عود نماید اما محققان عقیده دارند یک رژیم غذایی با فیبر بالا احتمال عود آن را تا حدودی کاهش خواهد داد.
- در اکثر موارد این بیماری مشکلات خفیفی را ایجاد می‌کند اما در برخی افراد ممکن است بیش از یک بار عود کند و گاهی مشکلات شدیدی که بر اثر این بیماری ایجاد می‌شود ممکن است باعث شود بیمار احتیاج به جراحی داشته باشد.
- پس از بهبود شاید لازم باشد کولونوسکوپی انجام دهید تا شرایط روده شما و وضعیت بیماری به درستی مورد بررسی قرار بگیرد.
چه زمانی باید به صورت اورژانسی به پزشک مراجعه کرد؟
- خون در مدفوع
- تب بالای 38 درجه سانتی‌گراد
- حالت تهوع، استفراغ و لرز
- درد ناگهانی شکم که به تدریج بدتر می‌شود.
۰ دیدگاه