خون مخفی در مدفوع توسط آزمایش مدفوع مشخص می‌شود، وجود خون مخفی در مدفوع که توسط چشم غیرمسلح قابل روئت نمی‌باشد ممکن است نشانه‌ای از یک تحریک جزئی در سیستم گوارش تا یک بیماری جدی مانند سرطان رود بزرگ یا مشکلاتی مانند زخم یا پولیپ باشد. پولیپ‌ها زوایدی هستند که در دیواره داخل روده بزرگ به وجود می‌آیند.
آزمایش خون مخفی در مدفوع در واقع یک تست جهت غربالگری سرطان کولورکتال می‌باشد که به افراد بالای 50 سال توصیه می‌شود هر دو سال یکبار یکبار انجام دهند. اگر سابقه خانوادگی ابتلاء به سرطان کولورکتال را دارید یا اینکه یکی از ریسک فاکتورهای ابتلاء به این سرطان (مانند چاقی، مصرف دخانیات و مصرف بیش از حد الکل) در شما وجود دارد ممکن است به شما پیشنهاد شود که انجام این آزمایش را پیش از 50 سالگی شروع نمائید.
انواع آزمایش خون مخفی در مدفوع
دو نوع آزمایش تست مخفی در مدفوع وجود دارد.
- آزمایش گایاک: در این آزمایش نمونه مدفوع روی یک کارت مخصوص که با ماده گیاهی به نام گایاک پوشیده شده است قرار می‌گیرد. در صورتی که در مدفوع خون وجود داشته باشد رنگ این کارت تغییر خواهد کرد.
- تست‌های ایمونوشیمیایی: در این روش از آنتی‌بادی‌ها که پروتئین‌های تخصصی هستند استفاده می‌شود. این پروتئین‌ها قابلیت اتصال به گلبول‌های قرمز خون را دارند. نمونه مدفوع در یک لوله یا کارت قرار داده می‌شود و سپس برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
این آزمایش به دلیل استفاده از آنتی بادی‌های ضد هموگلوبین نسبت به آزمایش گایاک از دقت بالاتری برخوردارند. انجام این آزمایش هر 3 سال یکبار توصیه می‌شود.
پیش از آزمایش خون مخفی به روش گایاک باید موارد زیر را رعایت بفرمائید:
برخی از مواد یا داروها می‌توانند سبب ایجاد نتایج مثبت کاذب در این آزمایش شوند (یعنی با وجود اینکه خون در مدفوع وجود ندارد اما جواب آزمایش مثبت می‌شود) بنابراین لازم از خوردن بعضی مواد خودداری شود، لیست این مواد توسط تکنسین آرمایشگاه در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
قبل از آزمایش به شما توصیه می‌شود که میزان فیبر دریافتی خود را افزایش دهید. برخی از موادی که قبل از انجام این آزمایش باید از مصرف آن‌ها خودداری نمائید:
- مکمل‌هایی مانند ویتامین سی و آهن
- گوشت قرمز مانند گوشت گاو و بره
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن
- داروهای رقیق کننده خون
قبل از آزمایش خون مخفی به روش ایمونوشیمیایی نیازی به رعایت رژیم غذایی خاصی نیست اما از مصرف داروهایی مانند داروهای ضداستروئیدی غیرالتهابی و داورهای رقیق کننده خون باید اجتناب کنید زیرا ممکن است باعث ایجاد اختلال در نتایج آزمایش شما شود.
بهترین زمان جهت آزمایش تست مخفی خون در مدفوع
افرادی کع دچار هموروئید فعال هستند (دچار خونریزی از مقعد)، زخم معده یا ورم معده دارند تا زمان بهبودی کامل نمی‌توانند این آزمایش را انجام دهند زیرا نتایج حاصل از این آرمایش برای آن‌ها قابل اطمینان نخواهد بود. همچنین خانم‌ها در طی دوران قاعدگی نباید این آزمایش را انجام دهند.
جمع آوری مدفوع برای انجام آزمایش خون مخفی در مدفوع
به طور معمول باید سه نمونه مدفوع تهیه نمائید در ظرف‌های جداگانه که توسط تکنسین آزمایشگاه در اختیار شما قرار داده می‌شود. این نمونه‌ها نباید با ادرار یا آب سیفون سرویس بهداشتی مخلوط شود. (نمونه روی ظرف یا کارت‌های مخصوص باید قرار داده شود و طبق دستورالعمل بسته بندی و به ازمایشگاه فرستاده شود.
نتایج مثبت در این آزمایش‌ها قادر نیستند علت یا محل خونریزی را مشخص کند بنابراین نمی‌توان آن‌ها را تست‌های تشخیصی نامید، نتایج مثبت تنها بیانگر لزوم انجام آزمایش‌های بیشتر برای بررسی علت وجود خون در مدفوع می‌باشد.
در صورتی که در نمونه‌های شما مورد مشکوکی وجود داشت به پزشک متخصص ارجاع داده خواهید شد تا آزمایش های تکمیلی جهت اطمینان از نتایج آزمایش اول انجام شود و سپس در صورت نیاز درمان‌های مربوطه آغاز خواهد شد.
نتایج آزمایش
مثبت بودن نتایج این آزمایش لزوماً به معنای ابتلاء به سرطان کولورکتای نمی‌باشد بنابراین پیش از اینکه شروع به نگرانی و اضطراب نمائید ابتدا با پزشک متخصص تماس بگیرید تا با انجام آزمایش‌های تکمیلی علت اصلی بیماری شما تشخیص داده شود، گاهی اوقات نتایج فقط مثبت کاذب هستند و در بررسی‌ها هیچ گونه موردی از بیماری و ناراحتی در دستگاه گوارش دیده نمی‌شود.
منفی بودن نتایج نیز دلیل قطعی بر عدم وجود سرطان نمی‌باشد و اگر علائم دیگری دارید باید تحت معاینه و بررسی پزشک قرار بگیرید، در غیر این صورت انجام این آزمایش هر دو سال یکبار پیشنهاد می‌شود. با شناسایی به موقع بیماری‌هایی مانند سرطان می‌توان از پیشرفت آن‌ها جلوگیری نمود و با انجام درمان مناسب از ایجاد ناتوانی جلوگیری نمود و باعث افزایش عمر و بهتر شدن کیفیت زندگی بیماران شد.
آزمایش‌هایی که در صورت مثبت شدن آزمایش خون مخفی در مدفوع باید انجام دهید شامل موارد زیر می‌باشد:
- کولونوسکوپی
- اندوسکوپی
- بلع باریم
- سی تی اسکن
- ام آر آی و …
سلام وقت بخیر
براازمایش خون مخفی در مدفوع چه پرهیزات غدایی لازم است و لبنیات مصرف شود یانه؟