سرطان کبد سرطانی است که در کبد ایجاد می شود و کبد بزرگترین اندام غده ای بدن است. این اندام عملکردهای مختلفی را برای جلوگیری از سموم و مواد مضر بدن انجام می دهد. کبد در سمت راست شکم و زیر دنده ها قرار دارد. این اندام حیاتی همچنین مواد مغذی مانند گلوکز را در خود ذخیره می کند تا در مواقعی که غذا نمی خورید تغذیه کنید. علاوه بر این باعث تجزیه داروها و سموم در بدن می شود.
سرطان کبد چیست؟
هنگامی که سرطان در کبد ایجاد می شود، سلول های کبدی را از بین می برد و توانایی عملکرد طبیعی کبد را مختل می کند. سرطان کبد به طور کلی در درجه اول یا دوم طبقه بندی می شود. سرطان اولیه کبد از سلول های کبد آغاز می شود. سرطان ثانویه کبد هنگامی گسترش می یابد که سلول های سرطانی ارگان دیگری به کبد منتقل شوند. برخلاف سایر سلول های بدن، سلول های سرطانی می توانند از محل اولیه یا محل شروع سرطان جدا شوند.
سلول ها از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به مناطق دیگر بدن می روند. سلول های سرطانی سرانجام در اندام دیگری از بدن جمع می شوند و در آنجا رشد می کنند.
انواع سرطان کبد
همانطور که گفته شد سرطان کبد در دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می شود. سرطان کبد انواع مختلفی دارد و برخی از آنها خوش خیم و برخی دیگر بدخیم هستند و برای درمان نیاز به جراحی دارند. همچنین نوع درمان هر یک از این سرطان ها متفاوت از دیگری می باشد. در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.
علائم سرطان کبد چیست؟
بسیاری از افراد در مراحل اولیه سرطان کبد علائمی را تجربه نمی کنند اما مدتی بعد که سرطان گسترش میابد ممکن است فرد علائم زیر را تجربه کند:
- زردی پوست و سفیدی چشم
- ناراحتی، درد و حساسیت شکمی
- ورم شکم
- کاهش وزن بی دلیل
- مدفوع سفید
- حالت تهوع
- استفراغ
- کبودی یا خونریزی
- ضعف
- خستگی
کدام افراد در معرض بیشتر سرطان کبد هستند؟
- سرطان کبد بیشتر در افراد بالای 50 سال دیده می شود
- نوشیدن بیش از حد مشروبات الکلی خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد
- سیروز کبدی نوعی آسیب است که در آن بافت سالم با جای زخم جایگزین می شود. کبد زخمی نمی تواند به درستی کار کند و در نهایت ممکن است منجر به عوارض بی شماری از جمله سرطان کبد شود. هپاتیت C و B و مصرف بیش از حد مشروبات الکلی عامل اصلی سیروز می باشند
- قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسین یک عامل خطر می باشد. آفلاتوکسین ماده ای سمی است که توسط نوعی کپک تولید می شود و می تواند روی بادام زمینی، غلات و ذرت رشد کند
- دیابت و چاقی نیز از عوامل خطر هستند. افراد مبتلا به دیابت دارای اضافه وزن یا چاقی هستند، که می تواند باعث مشکلات کبدی شود و خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد
تشخیص سرطان کبد با سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی آغاز می شود. اگر سابقه سوء مصرف طولانی مدت الکل و یا عفونت مزمن هپاتیت B یا C دارید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
آزمایشات و روش های تشخیصی سرطان کبد شامل این موارد می باشد:
- آزمایشات عملکرد کبد با اندازه گیری سطح پروتئین ها، آنزیم های کبد و بیلی روبین در خون، به پزشک کمک می کند تا سلامت کبد شما را تعیین کند.
- وجود آلفا فتوپروتئین (AFP) در خون می تواند نشانه ای از سرطان کبد باشد. لازم به ذکر است که این پروتئین معمولاً در کبد و پیش از تولد نوزادان تولید می شود. تولید AFP به طور معمول پس از تولد متوقف می شود.
- سی تی اسکن و یا ام آر آی شکم تصاویر مفصلی از کبد و سایر اندام های شکم را نمایش می دهد. آنها می توانند به پزشک شما اجازه دهند تا محل در حال رشد تومور را مشخص کند، اندازه آن را تعیین کند و بررسی کند که آیا به سایر اندام ها گسترش یافته یا خیر.
- آزمایش بیوپسی کبد که شامل برداشتن تکه کوچکی از بافت کبد می باشد. این کار همیشه با استفاده از بیهوشی انجام می شود تا از احساس درد در حین عمل جلوگیری شود.
درمان انواع سرطان کبد متفاوت است و به عوامل مختلفی نیز بستگی دارد:
- تعداد، اندازه و محل تومورها در کبد
- میزان عملکرد کبد
- آیا سیروز وجود دارد
- آیا تومور به اندام های دیگر گسترش یافته است
برنامه درمانی خاص شما بر اساس این عوامل خواهد بود. درمان های سرطان کبد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
هپاتکتومی برای برداشتن بخشی از کبد یا کل کبد انجام می شود. این جراحی معمولاً زمانی انجام می شود که سرطان فقط در کبد محدود شود. با گذشت زمان، بافت سالم باقی مانده دوباره رشد کرده و قسمت از دست رفته را جایگزین می کند.
پیوند کبد شامل جایگزین شدن کل کبد بیمار با یک کبد سالم از یک فرد مناسب می باشد. پیوند فقط درصورتی انجام می شود که سرطان به اندام های دیگر گسترش نیافته باشد.
فرسایش با استفاده از تزریق گرما برای از بین بردن سلول های سرطانی می باشد. این روش با استفاده از بی حسی موضعی انجام می شود. با این کار ناحیه بی حس می شود تا از احساس درد جلوگیری شود. فرسایش می تواند به افرادی که کاندید جراحی یا پیوند نیستند، کمک کند.
شیمی درمانی نوعی دارو درمانی است که سلول های سرطانی را از بین می برد. داروها به صورت وریدی یا از طریق ورید تزریق می شوند. در بیشتر موارد، شیمی درمانی می تواند به عنوان یک درمان سرپایی انجام شود. شیمی درمانی می تواند در درمان سرطان کبد موثر باشد، اما بسیاری از افراد در طول درمان عوارض جانبی از جمله استفراغ، کاهش اشتها و ریزش مو را تجربه می کنند. شیمی درمانی همچنین می تواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.
پرتو درمانی شامل استفاده از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلول های سرطانی است. سپس اشعه شریان کبدی را از بین می برد. هنگامی که شریان کبدی بسته می شود، ورید پورتال همچنان به تغذیه کبد ادامه می دهد.
درمان هدفمند شامل استفاده از داروهایی است که برای ضربه زدن به سلول های سرطانی در نقاط آسیب پذیر طراحی شده اند. آنها رشد تومور را کاهش می دهند و به توقف خون رسانی به تومور کمک می کنند. سورافنیب به عنوان درمان هدفمند برای افراد مبتلا به سرطان کبد تأیید شده است. درمان هدفمند می تواند برای افرادی که کاندید جراحی کبد یا پیوند کبد نیستند مفید باشد. همچنین درمان هدفمند می تواند عوارض جانبی قابل توجهی داشته باشد.
آمبولیزاسیون و شیمی آمبولیزاسیون روش های جراحی هستند. آنها برای انسداد شریان کبدی انجام می شوند. پزشک شما برای این کار از اسفنج های کوچک یا ذرات دیگر استفاده می کند. این روش، میزان جریان خون به تومور را کاهش می دهد. در شیمی درمانی، پزشک قبل از تزریق ذرات، داروهای شیمی درمانی را به شریان کبدی تزریق می کند. انسداد ایجاد شده، داروهای شیمی درمانی را برای مدت طولانی تری در کبد نگه می دارد.
راه های پیشگیری از سرطان کبد
- کاهش وزن و ایجاد تناسب اندام
- عدم مصرف مشروبات الکلی
- برای جلوگیری از ابتلا به هپاتیت C و B، در حین رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید، در صورت تمایل به تتو از بهداشتی بودن دستگاه و وسایل اطمینان حاصل نمائید
- واکسن هپاتیت B
۰ دیدگاه