کولونسکوپی چیست و چه کاربردی دارد، امروزه جزء یکی از سوالات رایج افراد می باشد. کولونوسکوپی، یک روش جهت بررسی و ارزیابی کولون و رکتوم است. با استفاده از یک لوله قابل انعطاف به طول ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر و قطری حدود یک بند انگشت، کولونوسکوپی انجام میشود و در واقع برای بررسی کل روده بزرگ از جمله کولون و رکتوم استفاده میشود. کولون به قسمت اول روده بزرگ به طول ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر اشاره دارد و رکتوم به بخش انتهایی روده بزرگ به طول ۱۵ سانتی‌متر که به مقعد ختم میشود.
کولونوسکوپی، به منظور بررسی بیماری‌ها و اختلالات روده بزرگ توسط متخصص گوارش انجام میشود. بیشترین دلیل برای انجام کولونوسکوپی، غربالگری سرطان روده بزرگ و پولیپ است. در این مطلب، با کاربرد کولونوسکوپی در بررسی بیماری‌ها و اختلالات روده بزرگ، آمادگی برای انجام این تست، عوارض آن و جنبه‌های دیگر آن آشنا خواهید شد.
کولونوسکوپی یک روش است که به وسیله آن پزشک می‌تواند داخل کولون یا روده بزرگ را بررسی کند. این روش شامل استفاده از یک لوله قابل انعطاف به طول ۱۲۰ سانتی‌متر و قطری حدود یک بند انگشت است که دارای یک دوربین و یک منبع نوری به انتهای آن متصل است. سر کولونوسکوپ از داخل مقعد وارد میشود و سپس این لوله به آرامی به داخل رکتوم و در طول کولون و معمولاً تا حد سکوم یا کور روده (اولین قسمت از کولون) هدایت میشود. در برخی موارد، حتی ممکن است به داخل روده کوچک هم وارد شود و آن را معاینه کند. با این حال، کولونوسکوپی معده با این روش انجام نمی‌شود.
این روش یکی از روش‌های غربالگری سرطان روده بزرگ است که توسط پزشکان استفاده میشود.
کولونوسکوپی برای تشخیص چه بیماری هایی است؟
کولونوسکوپی به دلایل مختلفی انجام میشود. اکثر عمل‌های کولونوسکوپی برای غربالگری سرطان کولون انجام می‌شوند، اما این روش به دلایل دیگری هم می‌تواند انجام شود، از جمله:
- خون در مدفوع
- درد شکم
- اسهال
- تغییر در عادات روده یا مشاهده موارد غیرطبیعی در تصویربرداری اشعه ایکس یا سی تی اسکن کولون.
❌توصیه میشود که افرادی که سابقه قبلی پولیپ یا سرطان کولون دارند و یا افرادی با سابقه خانوادگی ابتلا به بعضی انواع سرطان‌های غیر کولون یا بیماری‌های مرتبط با سرطان کولون (مثل پولیپ‌های کولون)، کولونوسکوپی دوره‌ای انجام دهند. این به دلیل این است که خطر ابتلا به پولیپ و سرطان کولون در این افراد بیشتر است.
برای تشخیص برخی از بیماری‌ها، کولونوسکوپی مفید است، از جمله:
- بیماری پولیپ
- بیماری کولیت روده
- علت خونریزی مقعدی
- علائم بیماری کرون
- فیشر مقعد
- سندروم روده تحریک پذیر
- علت یبوست شدید
- تومور کارسینوئید
همچنین، توصیه میشود که افراد سالم در معرض ریسک معمولی سرطان کولون از سن ۵۰ سالگی هر ۱۰ سال یک‌بار، با هدف خارج کردن پولیپ‌های کولون و قبل از سرطانی شدن آنها، تحت عمل کولونوسکوپی قرار بگیرند.
کولونوسکوپی چگونه انجام میشود؟
برای کولونوسکوپی نیازی به بیهوشی کامل نیست. در این روش، تزریق مایعات درون وریدی قبل از عمل آغاز میشود و ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن خون بیمار در طول عمل بطور مداوم کنترل می‌شوند. قبل از انجام کولونوسکوپی، معمولاً داروی آرام‌بخش به بیمار تزریق میشود، بنابراین در طول عمل، بیمار حالتی خواب‌آلود و سست دارد و درد کاهش می‌یابد. عمل کولونوسکوپی شبیه آندوسکوپی روده است.
در صورت لزوم، ممکن است بیمار در طول عمل دوزهای بیشتری از دارو را دریافت کند. کولونوسکوپی ممکن است باعث ایجاد حس فشار، گرفتگی عضلات و اتساع شکم شود. با این حال، این عوارض عموماً با کمک داروها قابل‌تحمل هستند و به‌ندرت موجب درد شدید می‌شوند.
بیمار باید در طول عمل به سمت چپ یا به پشت دراز بکشد تا کولونوسکوپ به آرامی به داخل روده بزرگ هدایت شود. هنگامی که کولونوسکوپ به سکوم (ابتدای کولون) یا ترمینال ایلئوم (بخش انتهایی روده کوچک) می‌رسد، به‌آرامی برگردانده شده و دیواره کولون با دقت معاینه میشود.
مدت زمان کولونوسکوپی معمولاً ۱۵ تا ۶۰ دقیقه است. اگر پزشک به دلایلی نتواند تمام کولون را ببیند و معاینه کند، ممکن است تصمیم بگیرد کولونوسکوپی را در روز دیگری تکرار کند. شاید پزشک تصمیم بگیرد تصویربرداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن را هم انجام دهد.
اگر در طول کولونوسکوپی موارد غیرعادی شناسایی شود، پزشک ممکن است یک فورسپس بیوپسی را از طریق کانال کولونوسکوپی گذرانده و نمونه بافت مشکوک را برای بررسی بیشتر ارسال کند. سپس نمونه بیوپسی برای بررسی بیشتر تحتی در صورتی که کولونوسکوپی بدون بیهوشی کامل انجام شود، بیمار باید از پیش برای آن آماده شود و دستورالعمل‌های خاصی را پیش از عمل باید دنبال کند. به‌طور کلی، در روز قبل از عمل باید رژیم غذایی خاصی را دنبال کنید و در برخی موارد، نیاز به تنظیم داروهایی که مصرف می‌کنید، وجود دارد.
همچنین، پس از کولونوسکوپی بیمار باید چند ساعتی استراحت کند و نیازی به بستری شدن ندارد، با این حال، در صورتی که بیمار درمان خاصی برای بیماری خود دریافت کند، ممکن است نیاز به بستری شدن باشد.
در کل، کولونوسکوپی یک روش تشخیصی مهم برای بررسی بیماری‌های روده است و بیشتر موارد بدون بیهوشی کامل انجام میشود. با این حال، برخی بیماران از بیهوشی کامل در طول کولونوسکوپی استفاده می‌کنند، به‌خصوص در صورتی که دارای اضطراب شدید یا درد شدید هستند. در هر صورت، پزشک معالج باید بهترین روش را برای هر بیمار به‌طور جداگانه تعیین کند.
مقالات دیگر: تفاوت آندوسکوپی و کولونوسکوپی
چگونه برای کولونوسکوپی آماده شویم؟
برای انجام کولونوسکوپی دقیق و کامل، کولون باید به‌طور کامل تمیز شود. برای آماده‌سازی قبل از کولونوسکوپی، روش‌های مختلفی وجود دارد که متخصص گوارش دستورالعمل‌های مفصلی برای شما تدارک می‌بیند.
قبل از انجام کولونوسکوپی، باید یک رژیم غذایی و دارویی را دنبال کنید. این رژیم شامل نوشیدن حجم زیادی از محلول‌های پاک‌سازی کننده مخصوص، یا یک رژیم چندروزه شامل مایعات شفاف و صاف شده و نوشیدن ملین‌ها و تنقیه قبل از عمل است. این دستورالعمل‌ها باید دقیقاً بر اساس دستورات متخصص گوارش انجام شوند، در غیر این صورت ممکن است به دلیل وجود مدفوع باقی‌مانده، دیواره داخلی کولون به‌طور کامل قابل مشاهده نباشد و نتیجه کولونوسکوپی راضی کننده نباشد. در واقع، رنگ مدفوع باید در سه روز قبل از انجام کولونوسکوپی زردرنگ و رقیق باشد تا نشان‌دهنده پاک‌سازی صحیح روده باشد.
۰ دیدگاه